بهنیه سازی اپلیکیشن های اینترنتی برای کاربران دارای معلولیت

امین باقرزاده

هنگام طراحی یک وب سایت یا اپلیکیشن اینترنتی چقدر به کاربران با ناتوانایی های جسمی فکر می کنید؟ متاسفانه در ایران کمتر توسعه دهنده ای را می شناسم که به این موضوع اهمیت بدهد و کارش را برای اینگونه کاربران بهینه سازی کرده باشد. 

از طرف دیگر باید بدانید که معمولا افراد دارای ناتوانی های جسمی بیشتر از کاربران عادی از اینترنت استفاده می کنند. چرا که به خاطر محدودیت هایشان وقت بیشتری را با کامپیوتر و اینترنت صرف می کنند. 

شما چه حسی پیدا می کنید اگر قادر به استفاده از سایت یا اپلیکیشنی نباشید؟ فقط به خاطر اینکه طراح آن هنگام برنامه نویسی برخی اصول لازم را رعایت نکرده است. این مشکلی است که اغلب افراد دارای معلولیت جسمی با آن مواجه هستند و معمولا کاری از دست آنها بر نمی آید به جز اینکه صفحه مرورگر را ببندند. 

اما شما به عنوان یک توسعه دهنده با رعایت برخی نکات و قوانین می توانید این محدودیت ها و مشکلات را کمتر کنید.

چهار دسته اصلی معلولیت: 
- بینایی: نابینایی، کمی دید، کور رنگی 
- شنوایی: کری 
- حرکتی: ناتوانی در استفاده از موس، سرعت کم در عکس العمل، توانایی کم در کنترل دقیق حرکات 
- شناختی: ناتوانایی های یادگیری، عدم تمرکز حواس، ناتوانی در تمرکز یا به خاطر سپردن حجم زیادی از اطلاعات

زمان اش رسیده تا با WAI-ARIA آشنا شوید. ARIA مخفف عبارت Accessible Rich Internet Application است و مجموعه ای از قوانین و دستورالعمل ها است که به توسعه دهندگان نشان می دهد چطور اپلیکیشن اینترنتی شان را به گونه ای طراحی کنند که توسط کاربران دارای معلولیت های جسمی قابل استفاده باشد. 

روز گذشته کنسرسیوم وب جهانی نخستین نسخه پیش نویس عمومی کاربردی WAI-ARIA را برای اچ تی ام ال منتشر کرد. در این دستورالعمل نکات زیادی برای نوشتن کدهای اچ تی ام ال اعلام شده که می توانید آنها را مطالعه کنید. 

اما نکته مهمتر اینجا است که این دستورالعمل شامل اپلیکیشن های HTML5 هم می شود و بنابراین قواعد کاملی برای ساخت رابط‌های کاربری پیشرفته با جاوااسکریپت، آژاکس و محتوای دینامیک هم دارد. 

مطالعه آن کار سختی نیست و می توانید هنگام پیاده سازی اپلیکیشن تان سری هم به آن بزنید، اعمال پیشنهادات کنسرسیوم وب جهانی کمک بزرگی برای کاربران دارای محدودیت است و سبب می شود که طیف مهمی از مخاطبان شما به هدف شان برسند.